Systeem 1 en Systeem 2 toepassen op je website

Als ik je vertel dat je processen in je brein kunt opsplitsen in een proces wat we Systeem 1 (snelle, intuïtieve processen) en een Systeem 2 (tragere, analytische processen) noemen, waarmee denk je dan dat je de meeste beslissingen maakt? Spoiler: het is een ingewikkeld samenspel tussen beide systemen, maar het grootste deel van de tijd zul je Systeem 1 gebruiken. 

Systeem 1 en Systeem 2 zijn concepten die Daniel Kahneman in zijn boek ‘Thinking Fast and Slow‘ heeft beschreven. Het idee van twee verschillende processen bestond al wel eerder, maar de benaming zoals we het kennen is door Kahneman in zijn boek opgeschreven (een aanrader trouwens!).

Het concept beschrijft de manieren waarop ons brein informatie verwerkt en beslissingen neemt. Je gebruikt namelijk de twee verschillende denksystemen. In het kort:

Systeem 1 is snel, automatisch, emotioneel en onderbewust. Het werkt op basis van intuïtie en is altijd actief. Het systeem is verantwoordelijk voor onmiddellijke reacties en instinctieve gedragingen.

Systeem 2 is traag, inspannend, logisch en doelbewuster. Het vereist bewuste aandacht en inspanning. Het systeem wordt ingeschakeld voor complexe denkprocessen en rationele besluitvorming.

Kenmerken van Systeem 1

Systeem 1 wordt gekenmerkt door snelheid en automatisme. Het opereert op basis van instinct en werkt zonder bewuste inspanning. Dit systeem reageert direct op stimuli en is sterk beïnvloed door emoties en eerdere ervaringen. Het is dus eigenlijk de automatische reactie van een persoon op informatie. Doordat het snel werkt, kan het soms fouten maken door overhaaste conclusies te trekken. Zo’n 95% van de tijd neem je beslissingen met Systeem 1.

Voorbeelden zijn:

• Snel herkennen van gezichten
• Simpele rekensommen
• Fietsen
• Het geven van snelle, emotionele reacties

Kenmerken van Systeem 2

Systeem 2 is traag en vereist bewuste aandacht en inspanning. Met Systeem 2 voeren we rationele en logische denkprocessen uit. Omdat Systeem 2 veel cognitieve middelen verbruikt, wordt het alleen ingeschakeld wanneer het echt nodig is. Het is namelijk veel nauwkeuriger dan Systeem 1, maar ook veel langzamer en vermoeiender om te gebruiken. Als je moe of overbelast bent, merk je dat deze processen ingewikkeld worden.

Voorbeelden zijn:

• 17 x 46 berekenen
• Een nieuwe route bedenken bij een omleiding
• Prijs/kwaliteit vergelijken van een wasmachine
• Puzzels oplossen

Voorbeelden van de systemen in actie

Een voorbeeld van Systeem 1 is het direct herkennen van een bekend gezicht in een menigte. Dit proces gebeurt automatisch en zonder bewuste inspanning. Het is gebaseerd op eerdere ervaringen en op visuele herkenning. Het vindt binnen een paar seconden plaats. Deze snelle reactie is een typisch kenmerk van Systeem 1, dat altijd alert is op vertrouwde patronen en onmiddellijke reacties.

Een voorbeeld van Systeem 2 is het oplossen van een complexe wiskundige som, in ons voorbeeld 17 x 46. Dit proces vereist bewuste aandacht, inspanning en logische denkstappen. Je hebt misschien zelfs papier nodig. Het duurt lang, omdat je elke stap moet overwegen en controleren om zeker te zijn dat je tot het juiste antwoord komt. De taak vereist een hogere cognitieve belasting en nauwkeurigheid, een typische Systeem 2 taak.

Samenwerking tussen Systeem 1 en Systeem 2

Systeem 1 en Systeem 2 werken voortdurend samen. Systeem 1 verwerkt snel en automatisch de meeste informatie en stuurt directe acties aan. Wanneer een situatie meer analyse of bewuste overweging vereist, schakelt Systeem 2 in om de controle over te nemen.

Bijvoorbeeld: je rijdt met de auto naar je werk. Je vertrouwt op Systeem 1 voor automatische handelingen. Je kent immers de weg. Maar wat nou als er een onverwachte verkeerssituatie is, zoals een omleiding? Dan neemt Systeem 2 het over om een nieuwe route te plannen. Doordat de systemen samenwerken zorgt dit voor een efficiënte informatieverwerking en besluitvorming. 

Hoe neem je dit mee in je marketing?

Alle voorbeelden die we tot nu toe hebben gezien lijken vrij weinig met websites te maken te hebben. Toch kun je dit op een slimme manier toepassen op je online marketing inspanningen. Je vergroot dan de kans dat bezoekers je gewenste doel bereiken. Of dit nou het kopen van een product is, of het aanvragen van een demo. 

Don’t make me think – stuur de gebruiker de juiste kant op

Mensen zijn ongeduldige wezens. We willen informatie snel verwerken en beslissingen nemen zonder al te veel nadenken. Door Systeem 1 aan te spreken met visuele sturingen, eenvoudige navigatie en steengoede content, zorg je ervoor dat gebruikers zich op hun gemak voelen en instinctief weten wat ze moeten doen. Zo kun je door microcopy, een bepaalde afbeelding of door de content te herstructureren, mensen als het ware door je pagina heen leiden.

Denk ook aan zaken zoals een snelle laadtijd, een duidelijk en visueel aantrekkelijk design en gemakkelijk te begrijpen icoontjes en knoppen. Door de gebruikerservaring te optimaliseren zorg je er dus voor dat Systeem 1 zijn werk kan doen en de gebruiker snel en makkelijk zijn weg kan vinden. Dit leidt tot hogere tevredenheid en betrokkenheid.

Werk aan vertrouwen en overtuigingskracht

Systeem 2 heeft daarentegen vertrouwen en overtuigingskracht nodig. Voor complexe beslissingen of dure aankopen is het belangrijk om Systeem 2 te overtuigen. Dit doe je door transparante informatie te bieden, duidelijke keuzes te presenteren en sociale bewijskracht te gebruiken. Denk dan aan klantbeoordelingen of testimonials.

Voorbeeld van de Kitcentrum product overview pagina.

Trigger de emotionele kant

Daarnaast laten we ons leiden door onze emoties. Een product dat ons op emotioneel vlak aanspreekt, heeft een grotere kans om te worden gekocht. Door verhalen te vertellen, humor te gebruiken en een gevoel van urgentie te creëren, trigger je de emotionele kant van Systeem 1.

Voorbeeld van onze eigen website – de Over Onder pagina

Zorg voor details en bewijsmateriaal

Neem twijfel weg en stel gebruikers gerust. Systeem 2 wil details en bewijsmateriaal. Denk dan aan uitgebreide productinformatie, heldere prijsopgaven en duidelijke verzendvoorwaarden. Diepgang en details zijn belangrijk.

Merken en branding

Zoals we hebben geleerd, speelt Systeem 1 een rol in het herkennen van gezichten. Dit geldt niet alleen voor gezichten, maar ook voor logo’s, kleuren en slogans. Denk bijvoorbeeld aan de swoosh of de slogan ‘just do it’. Waarschijnlijk weet je direct dat het over Nike gaat. Gebruik dus consistente en opvallende visuele elementen. Zorg dat dit geldt voor al je marketinguitingen, dus niet alleen op je website. De consument moet het snel kunnen herkennen, dan ontstaat er een sterk en direct gevoel van vertrouwdheid en merkloyaliteit. 

De daadwerkelijke toepassing

Het begrijpen van Systeem 1 en Systeem 2 is in mijn ogen belangrijk als je goed wil inspelen op consumentengedrag. De truc zit er immers in om een goede balans te vinden tussen het aanspreken van Systeem 1 en het ondersteunen van Systeem 2. Te veel de focus leggen op Systeem 1 pleasen kan aantrekkelijk lijken voor webshops, maar kan ook leiden tot impulsieve beslissingen. Zelfs tot spijt achteraf. Te veel de focus leggen op Systeem 2 kan leiden tot besluiteloosheid.

Combineer dus beide systemen op een slimme manier. Kom erachter wat voor jouw klanten werkt, door data te verzamelen en klanten om feedback te vragen. Zo kun je experimenteren en je website constant optimaliseren om ervoor te zorgen dat uiteindelijk je conversies stijgen.

Heb je hier hulp bij nodig? Neem dan contact met ons op, we kijken graag met je mee!